I Ns 819/18 - postanowienie z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim z 2019-04-01
Sygn. akt I Ns 819/18
POSTANOWIENIE
Dnia 1 kwietnia 2019 roku
Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim Wydział I Cywilny w składzie następującym:
Przewodniczący: SSR Mariusz Kubiczek
Protokolant: st. sekr. sądowy Karolina Bieniek
po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2019 roku w Tomaszowie Mazowieckim
na rozprawie
sprawy z wniosku – B. W.
z udziałem – M. W. (1), K. W.
o zasiedzenie
postanawia :
1/ stwierdzić, że B. W. nabyli przez zasiedzenie z dniem 27 maja 2018 roku udział w 2/4 części we współwłasności zabudowanej nieruchomości gruntowej położonej w T. , przy ul. (...), oznaczonej numerem działki (...) o powierzchni 0,1015 ha, roku, dla której to nieruchomości założona została księga wieczysta nr (...) , należący poprzednio do M. W. (1) w ¼ części oraz do K. W. w ¼ części,
2/ ustalić, że każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.
UZASADNIENIE
We wniosku z dnia 1 października 2018r. wnioskodawca B. W., zastąpiony przez adwokata, domagał się stwierdzenia, że nabył przez zasiedzenie udziały pozostałych współwłaścicieli we współwłasności zabudowanej nieruchomości gruntowej położonej w T., przy ul. (...), o powierzchni 0,1015 ha, oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr (...), dla której założona jest księga wieczysta nr (...) /k- 3/.
Uczestnicy postępowania M. W. (1) i K. W. wnieśli o oddalenie wniosku /k-135, k-156/.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny :
Przedmiotowa nieruchomość położona jest w T., przy ul. (...), zawiera obszar 0,1015 ha i składa się z działki oznaczonej w ewidencji gruntów numerem 137. Zabudowana jest budynkiem mieszkalnym – wielomieszkaniowym. Dla nieruchomości tej została założona księga wieczysta ( (...)), w której do chwili obecnej ujawnieni pozostają jako właściciele W. W. oraz M. W. (2) po ½ części każde z nich. Granice przedmiotowej nieruchomości nie były i nie są sporne.
/dowód; wypis z rejestru gruntów k-13, wypis z rejestru budynków k-14, odpis księgi wieczystej k-15/.
M. W. (2) zmarła dnia 17 grudnia 1986 roku, a spadek po niej na podstawie ustawy nabył mąż W. W. w 4/16 części oraz wnuki P. W. (1), C. W., M. W. (1) i P. W. (2) po 3/16 części każdy z nich.
W. W. zmarł w dniu 26 maja 1988 roku w T., spadek po nim na podstawie ustawy nabyli wnukowie; P. W. (2), M. W. (1), C. W. i P. W. (1) po ¼ części każdy z nich.
P. W. (1) zmarł w dniu 22 czerwca 2001 roku w T., a spadek po nim na podstawie ustawy nabył w całości syn B. W. .
C. W. zmarł w dniu 11 sierpnia 2001 roku w T., a spadek po nim na podstawie ustawy nabył w całości bratanek B. W..
P. W. (2) zmarł 11 grudnia 2015 roku w W., gdzie ostatnio stale zamieszkiwał. Spadek po nim odrzucił jego syn P. W. (3), który własnych dzieci nie posiada, ani przysposobionych, ani poczętych w chwili otarcia spadku. Do kręgu spadkobierców ustawowych po P. W. (2) należy syn K. W. .
/dowód; postanowienie spadkowe k- 30 do k-32, k-133, protokół odrzucenia spadku – I N 773)18 w załączeniu/.
Przedmiotową nieruchomość nabyli jeszcze przed II. Wojną Ś. W. i M. małżonkowie W.. Na nieruchomości stoi budynek mieszkalny, w którym znajduje się sześć samodzielnych lokali mieszkalnych. Małżonkowie W. mieli dwóch synów P. W. (1) i J. W.. J. W. w latach pięćdziesiątych przeniósł się do W., gdzie mieszkał aż do śmierci w 1976 roku. miał on dwóch synów M. W. (1) oraz P. W. (2), którego spadkobiercą jest K. W..
P. W. (1) zmarł w 1971 roku pozostawiając dwóch synów P. W. (1) /ojca wnioskodawcy/ oraz C. W..
Na przedmiotowej nieruchomości do swojej śmierci /w 1988 roku/ mieszkał W. W.. Zarządzał on samodzielnie nieruchomością. Na nieruchomości mieszkali jego wnukowie P. W. (1) i C. W.. Po śmierci dziadka zarządzanie nieruchomością przejął wnuk P. W. (1). Na nieruchomości mieszkali również lokatorzy. Po śmierci ojca zarządzanie nieruchomością przejął wnioskodawca B. W.. Zajmuje od w budynku mieszkalnym jeden lokal, a pięć pozostałych wynajmuje. Zawiera z lokatorami umowy najmu. Pobiera od nich czynsz. Wykonuje remonty bieżące jak i kapitalne nieruchomości oraz poszczególnych lokali mieszkalnych. Nie konsultuje się z pozostałymi współwłaścicielami /współspadkobiercami/, ani nie dziali się z nimi pożytkami z nieruchomości. Opłaca z nieruchomości podatki.
/dowód; kopia aktu notarialnego k-16 do k-18, umowa najmu k-19 do k-20, korespondencja urzędowa k-21 do k-23, dowody opłat podatku k-33, k-152, k-153 koperta, zestawienie finansowe dotyczące remontów oraz dokumentacja fotograficzna k-34 do k-88, rachunki i faktury k-153 koperta, zeznania świadków- D. W. k-136 odwrót do k-137 (00;42;27 do 00;54;37), E. D. k- 137 do k-138 (00;55;46 do 01;10;01), A. W. k-138 (01;10;46 do 01;20;45), A. R. k-138 odwrót (01;21;05 do 01;25;42), J. B. k-138 odwrót do k-139 (01;26;10 do 01;30;41), P. W. (4) k-139 (01;31;27 do 01;41;21), S. B. k-154 odwrót (00;09;11 do 00;12;59), przesłuchanie wnioskodawcy – B. W. k-156 odwrót do k-157 (00;04;23 do 00;13;43), k-135 odwrót do k-136 (00;09;36 do 00;27;38), uczestników – M. W. (1) k-157 do k-157 odwrót (00;14;14 do 00;40;51), k-136 do k-136 odwrót (00;29;18 do 00;41;16), K. W. k-157 odwrót (00;43;26 do 00;46;29)/.
Sąd zważył, co następuje :
Wniosek zasługuje na jego uwzględnienie.
Stan faktyczny oparty jest o załączone do akt sprawy dokumenty /powołane w części pierwszej uzasadnienia/ a ponadto o dowód z zeznań świadków oraz dowód z przesłuchania uczestników postępowania.
Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie niniejszej tworzy w miarę spójny ciąg wydarzeń /spójną całość/, z których wynika posiadanie samoistne przedmiotowej nieruchomości – z wyłączeniem innych współwłaścicieli (współspadkobierców po M. i W. małżonkach W./- przez wnioskodawcę B. W., a wcześniej przez jego ojca P. W. (1).
Zeznania świadków S. B. /k- 154 odwrót/, D. W., E. D., A. W., A. R., J. B. i P. W. (4) /k- 136 odwrót do k-139/ potwierdzają twierdzenia wnioskodawcy, w świetle których posiada nieruchomość w całości i we własnym imieniu, a wcześniej posiadanie takie cechowało jego ojca. Zeznania te zasługują na danie im wiary, gdyż stanowią w zasadzie spójną i logiczną całość, korespondują ze sobą oraz z zeznaniami wnioskodawcy oraz w pewnym zakresie uczestników postępowania -złożonymi podczas ich przesłuchania. Wprawdzie uczestnik postępowania M. W. (1) złożył dowód opłaty podatku od przedmiotowej nieruchomości za rok 2014 /k-152/, nie udowodnił w inny sposób, że opłacał podatek taki również w latach poprzedzających. Wnioskodawca złożył dowody opłat podatku od nieruchomości – w tym za 2014 roku, ale również za lata wcześniejsze, w tym opłacane jeszcze na nazwisko P. W. (1) (ojciec powoda) /k-153 koperta/. Nie udowodnił również uczestnik, że zarówno wnioskodawca jak i jego ojciec posiadali przedmiotową nieruchomość również w imieniu pozostałych spadkobierców po M. i W. małżonkach W.. Opłacanie podatku od nieruchomości jest jedynie jednym z przejawów posiadania samoistnego rzeczy. Innymi przejawami uzewnętrzniania swojego władztwa nad rzeczą / w tym konkretnym przypadku/ jest dokonywanie remontów, wynajmowanie lokali, pobieranie czynszów – przy braku konsultowania się /uzyskiwania akceptacji czy zgody/ z pozostałymi współwłaścicielami. Dochodzi tu również argument obiektywny, a mianowicie wnioskodawca i jego ojciec przebywali w T., zamieszkiwali na nieruchomości, uczestnicy zaś zamieszkiwali w W.. W ocenie Sądu prawdziwość twierdzeń uczestnika M. W. (1) /k-157, k-157 odwrót/, co do wspólnego zamiaru podziału nieruchomości, czy też jej sprzedaży znalazłaby urealnienie gdyby uczestnik ten wykazał inicjatywę uaktualnienia wpisów /właścicieli/ w księdze wieczystej prowadzonej dla przedmiotowej nieruchomości. Byłby to przejaw zainteresowania nieruchomością, współposiadania/ współwładztwa nieruchomości.
Przedmiotem posiadania jest zawsze rzecz, a dopiero posiadanie rzeczy dzieli się na posiadanie samoistne i zależne. Posiadaczem samoistnym jest ten, kto włada rzeczą jak właściciel albo- według terminologii utartej w praktyce pod rządem Kodeksu Napoleona- pod tytułem właściciela, posiadaczem zaś zależnym ten, kto włada rzeczą w zakresie innego prawa.
Kryterium, które odróżnia posiadanie samoistne od posiadania zależnego, jest- oprócz zewnętrznego sposobu wykonywania posiadania, a więc rodzaj władztwa – także czynnik woli / animus/ w tym znaczeniu, że gdy określona osoba włada rzeczą cum animo domini, jest posiadaczem samoistnym, gdy zaś wyraża wolę korzystania z rzeczy w takim zakresie, jaki odpowiada innemu prawu, jest posiadaczem w zakresie tego innego prawa. Na przykład samo korzystanie z działki rolnej nie pozwala na zorientowanie się, jakie posiadanie wchodzi w rachubę, a zwłaszcza czy jest to posiadanie samoistne, czy też posiadanie prawa użytkowania lub prawa dzierżawy. Wówczas należy sięgnąć do jeszcze innych faktów, jak okoliczności nabycia posiadania, wypowiedzi posiadacza itp.
Zasadniczy jednak z punktu widzenia doniosłości i zakresu skutków posiadania jest podział na posiadanie w złej i w dobrej wierze. Kryterium tego podziału stanowi przeświadczenie posiadacza co do rzeczywistych lub rzekomych jego uprawnień. Jeżeli posiadacz jest przekonany, że posiada rzecz zgodnie z przysługującym mu prawem, a to jego przekonanie usprawiedliwione jest okolicznościami danego wypadku, jest posiadaczem w dobrej wierze.
Z przepisów art. 337 i 338 k.c. wynika, że posiadacz może wykonywać posiadanie bądź osobiście, bądź za pośrednictwem osoby, która go w tym zastępuje. Taki zastępca, a więc osoba władająca rzeczą za kogo innego nosi nazwę dzierżyciela, a stan jej władztwa faktycznego nad rzeczą – nazwę dzierżenia. Na dzierżenie składają się tak jak na posiadanie dwa elementy; faktyczna władza nad rzeczą / corpus/ oraz wola władania rzeczą dla kogo innego / animus detendi/.
Od dzierżenia oraz od posiadania należy odróżnić tzw. władztwo prekaryjne, które jest najczęściej wynikiem grzecznościowego oddania rzeczy do użytku innej osoby. Ocena, jaki charakter ma dany stosunek, zależy oczywiście od okoliczności konkretnego wypadku; m. in. jedną z okoliczności, która tę ocenę umożliwia, jest czas trwania bezpłatnego korzystania z rzeczy, stosunki grzecznościowe bowiem mają z reguły przejściowy charakter.
Można bronić poglądu, że prekarzysta jest dzierżycielem, włada bowiem rzeczą za kogo innego. Podobnie jak dzierżenie, władztwo prekaryjne może ulec przekształceniu na posiadanie, i to nie tylko na skutek woli obydwu zainteresowanych, ale także na skutek jednostronnego działania prekarzysty.
/porusza; Kodeks Cywilny Komentarz pod redakcją Z.Resicha, Wyd. Prawnicze, W-wa 1972 rok, Tom I, str.770 do 778/.
Stan faktyczny sprawy, oparty o powołane dokumenty, zeznania świadków oraz uczestników postępowania wskazuje, że w sprawie występują problemy natury ocennej, a mianowicie czy zachowanie wnioskodawcy, a wcześniej jego ojca uznać można za posiadanie samoistne całej nieruchomości, z wyłączeniem innych współspadkobierców po M. i W. małżonkach W..
W kontekście przeprowadzonego postępowania dowodowego uznać należy, że posiadanie wnioskodawcy, a wcześniej jego ojca przejawiała cechy posiadacza samoistnego.
W ocenie Sądu do rozpoczęcia posiadania samoistnego przez wnioskodawcę, a wcześniej jego ojca P. W. (1) mogło dojść najwcześniej po śmierci W. W., tj. po 26 maja 1988 roku.
Stosownie do dyspozycji przepisu art. 172 § 1 k.c. posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze /zasiedzenie/. Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze / § 2/.
Wnioskodawca, po doliczeniu okresu posiadania przez swojego ojca, przesłanki określone w przepisie art. 172 § 2 k.c. spełnia.
W tej sytuacji oraz mając na uwadze powyższe rozważania orzeczono jak w punkcie pierwszym postanowienia.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim
Osoba, która wytworzyła informację: Mariusz Kubiczek
Data wytworzenia informacji: